Współczesna diagnostyka chorób układu krwiotwórczego, jak i wybór odpowiedniej terapii opierają się na specjalistycznych badaniach wykonywanych przez diagnostów laboratoryjnych. Właściwy przebieg procesu opieki nad pacjentem wymaga zatem ścisłej współpracy diagnosty i lekarza. Diagności analizując wynik budzący niepokój, zgłaszają to lekarzowi lub informują go o konieczności jego powtórzenia w przypadku wykrycia błędów fazy przedanalitycznej lub analitycznej. Rozwój biologii molekularnej i inżynierii genetycznej umożliwił diagnostom wykonywanie specjalistycznych badań – immunofenotypowych, cytogenetycznych, molekularnych – dzięki czemu wzrosła ranga przedstawicieli tego zawodu w zespołach terapeutycznych. Wymaga to jednak od diagnostów nie tylko trafnej oceny preparatu, ale również znajomości możliwości technologicznych nowoczesnych sprzętów wykorzystywanych do diagnostyki i umiejętności ich obsługi: programy komputerowe do analizowania otrzymanych wyników, cytometry przepływowe, analizatory, separatory komórkowe, itp. Niezbędna jest również znajomość różnych technik – RT-PCR, NGS, badania polimorfizmu genów, Nano String, bankowanie komórek macierzystych. Konieczność ciągłego podnoszenia swoich kwalifikacji powoduje, że zawód diagnosty stanowi niezbędne ogniwo dobrze działającego systemu ochrony zdrowia.